عنوان پایان نامه:

 عدالت قاضی و شاهد در فقه امامیه

نام و نام خانوادگی: ثریا جاویدان

نام رشته: فقه و اصول

موضوع: عدالت قاضی و شاهد در فقه امامیه

استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای دکتر رضا الهامی

استاد مشاور: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای دکتر مهدی قهرمان

استاد داور: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای دکتر حیدر باقری اصل

تاریخ دفاع: 1394/11/05

چکیده:

صفت عدالت یکی از امور مهمی است که در کمال انسان نقش بسزایی دارد؛ از امامت جماعت گرفته تا مرجعیت تقلید و حکومت­ داری و سیستم قضایی همه بر محور عدالت قاضی و شاهد، استوار است. عدالت در لغت به معنای راستی و دادن حق به ذی حق می­ باشد. و در باب معنای اصطلاحی در هر یک از علوم تعاریف خاصی در مورد آن وجود دارد، ولی از آن­جا که در ابواب مختلف فقه اسلامی نقش ویژه­ ای دارد از این رو فقهای امامیه به شناخت مفهوم عدالت همت گماشته­ اند ولی با این حال درماهیت، و شرایط تحقق آن دچار اختلاف  شده ­اند؛  برخی عدالت را از قبیل ملکه نفسانی دانسته­ اند، خواه ناشی از عدالت باشد یا نه، یعنی شخص متصل به عدالت باشد یا نباشد، و برخی آن را انجام واجبات و ترک محرمات دانسته­ اند برخی آن را حسن ظاهر دانسته و برخی نیز شرط  مسلمانی را عدالت به شمار آورده­ اند. «به این معنا که شخص اگر مسلمان باشد متصف به عدالت است» برخی نیز مروت را در عدالت شرط دانسته­ اند. و هر یک برای اثبات ادعای خویش و اعتبار آن در قاضی و شاهد ادله خاصی ارائه کرده ­اند و ترک گناهان کبیره وعدم اصرار بر صغیره و انجام واجبات الهی و ترک محارم الهی را از عناصر معتبر در عدالت دانسته ­اند.

 این پایان نامه درصدد آن است که ضمن بررسی اقوال مختلف فقها و ادله ایشان بیانی روشن از چیستی عدالت در قاضی و شهادت در فقه امامیه و شرایط حصول و بقاء آن را ارائه نماید همچنین روشن کند که عدالت از کدام یک از طرق، همچون علم قاضی، شهادت عدل واحد، حسن ظاهر قابل احراز می­ باشد و اینکه اصل درمومنین عدالت است یا عدم آن، و نیز اگر در عدالت شخصی که قبلاً عدالت او احراز گردیده شک شود بنا را بر بقا عدالت بر چه باید گذاشت؟

کلیدواژه:

عدالت، قاضی، شاهد، فقه امامیه، اثبات عدالت، سلب عدالت