عنوان پایان نامه

نقش امتثال اجمالي در استنباط احكام فقهي 

نام و نام خانوادگی: مرضیه زابلي نهاء                                                     

نام رشته: فقه و اصول

موضوع: نقش امتثال اجمالي در استنباط احكام فقهي 

 استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای دکتر عبدالرضا لطفی

استاد مشاور: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای دکتر اکبر ساجدی

استاد داور: حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای دکتر حیدر باقری اصل                         

تاریخ دفاع: 1396/12/07

 چکیده:

پژوهش «امتثال اجمالی در استنباط احکام فقهی» بر گرفته از منابع اصولی با محور قرار دادن قواعد اصولی، امتثال اجمالی را بررسی می­ کند و در صدد یافتن پاسخی روشن بر این سؤال است که امتثال اجمالی در استنباط احکام فقهی چه نقشی دارد؟ امتثال اجمالی؛ یعنی انجام دادن تمام اطراف علم اجمالی.

مشهور اصولی ­ها قائلند که علم اجمالی مانند علم تفصیلی مثبت تکلیف است بنابراین مخالفت با علم اجمالی حرام و موافقت با آن واجب است، و در این حکم فرقی نمی­کند که شبهه موضوعیه باشد یا حکمیه.

از دست آوردهای مهم دیگر این پژوهش نسبت به موضوعات مختلف این است که در شبهات محصوره هم مخالفت قطعیه حرام و هم موافقت قطعیه واجب است، ولی در شبهات غیر محصوره مخالفت قطعیه حرام امّا موافقت قطعیه واجب نمی ­باشد. در واجبات توصلی که قصد قربت در آنها شرط نیست اعم از این که احتیاط مستلزم تکرار باشد یا نه اگر مکلف در حین انجام عمل با تمکن از امتثال تفصیلی به امتثال اجمالی بسنده کند کفایت می­ کند، امّا در مورد واجبات تعبدی رعایت احتیاط در تمام موارد، حَسَن و نیکو است، مگر این که باعث اختلال نظام و هرج و مرج در زندگی انسان گردد. در مورد محتملات در یک عمل برخی از اصولی­ها از جمله مرحوم شيخ انصاری   قائل­اند به این­که جمع صورت می­گیرد .

کلید واژه ها: امتثال، اجمال، امتثال اجمالی، شبهات حکمیه، شبهات موضوعیه