انگیزه های مبعث در قرآن
در پرتو تجزیه و تحلیل آیات و روایات، میتوان به ده انگیزه و هدف از اهداف و انگیزههای بعثت اشاره كرد كه عبارتند از:
1- اتمام حجّت
«رُسُلاً مُبَشِّرینَ وَ مُنْذِرینَ لِئَلاّ یَكُونَ لِلنّاسِ عَلَی اللّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ»؛ «پیامبرانی كه بشارت دهنده و بیم دهنده بودند، تا بعد از این پیامبران، حجّتی برای مردم بر خدا باقی نماند و بر همه اتمام حجّت شود.»سوره نساء/ 165
2ـ رفع اختلاف
«كانَ النّاسُ اُمَّةً واحِدَةً فَبَعَثَ اللّهُ النَّبِیینَ مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرینَ وَ اَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِیَحْكُمَ بَیْنَ النّاسِ فیَما اخْتَلَفُوا فِیهِ»؛ «مردم در آغاز یك دسته بودند و تضادی در میان شان وجود نداشت، به تدریج جوامع و طبقات پدید آمد و اختلافات و تضادهایی در میان آنها رخ داد در این حال خداوند پیامبران را برانگیخت، تا مردم را بشارت و بیم دهند و كتاب آسمانی كه به سوی خود دعوت میكرد، با آنها نازل نمود، تا در میان مردم در آنچه اختلاف داشتند، داوری كند.» بقره/213
3- قیام به عدالت
«لَقَدْ اَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ اَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَالْمِیزانَ لِیَقُومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ»؛ «ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم و با آنها كتاب (آسمانی) و میزان (شناسایی حق از باطل و قوانین عادلانه) نازل كردیم، تا مردم قیام به عدالت كنند.» حدید/25
4- آزادی و آزادگی و رهایی از امور بیهوده و خرافات
«اَلَّذِین یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِیَّ… وَ یَضَعُ عَنْهُمْ اِصْرَهُمْ وَ الاَغْلالَ الَّتی كانَتْ عَلَیْهِمْ»؛ «كسانی كه از فرستاده خدا پیامبر صلی الله علیه و آله پیروی میكنند… پیامبری كه بارهای سنگین و زنجیرهایی را كه بر آنها بود از دوش و گردنشان، برمیدارد.»اعراف/ 157
5ـ هدایت، امر به معروف و نهی از منكر و رهایی از ظلمتها و كشیدن انسانها به سوی نور
«الـر * كِتابٌ اَنْزَلْناهُ اِلَیْكَ لِتُخْرجَ النّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ اِلَی النُّورِ»؛ «این كتابی است كه بر تو ای پیامبر نازل كردیم، تا مردم را از تاریكیهای (شرك و ظلم و جهل) به سوی روشنایی (ایمان، عدل و آگاهی) به فرمان پروردگارشان درآوری.» ابراهیم/2-1
سایر آیات در این زمینه: 16 مائده و 175 اعراف آمده،
6ـ آموزش كتاب و حكمت
«هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الاُمِیّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَكّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَالْحِكْمَةَ»؛ «خداوند كسی است كه در میان جمعیّت درس نخوانده، رسولی از خودشان برانگیخت كه آیاتش را بر آنها میخواند، و آنها را تزكیه میكند، و به آنان كتاب (قرآن) و حكمت می آموزد.» جمعه/2
7ـ تهذیب و پاكسازی
چنان كه در آیه 2 جمعه (آیه قبل) همین مطلب ذكر شده است.
8ـ آزادی انسانها از زیر یوغ طاغوتها و استكبار
«وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِی كُلِّ اُمَّةٍ رَسُولاً اَنِ اعْبُدُو اللّهَ وَاجْتَنِبُوا الطّاغُوتَ»؛ «ما در هر امّتی رسولی برانگیختیم كه خدای یكتا را بپرستید و از طاغوت اجتناب كنید.»نحل/36
9ـ تقویت و ارتقاء تفكّر و اندیشه صحیح و والا
چنان كه امام كاظم علیه السلام فرمود: «مابَعَثَ اللّهُ اَنْبِیائَهُ وَ رُسُلَهُ اِلی عِبادِهِ اِلاّ لِیَعْقِلُوا عَنِ اللّهِ… وَاَكْمَلُهُمْ عَقْلاً اَرْفَعُهُمْ دَرَجَةً فِی الدُّنْیا وَالآخِرَةِ»؛ «خداوند پیامبران و رسولان را به سوی بندگانش مبعوث نكرد، مگر این كه از جانب خدا تعقل كنند و بیندیشند و از این سو، بر معلومات و ارتقاء فكری خود بیفزایند.»
10- تكمیل و ارتقاء ارزشهای اخلاقی
چنان كه رسول اكرم (ص) فرمود: «اِنَّما بُعِثْتُ لاُتَمِّمَ مَكارِمَ الاَخْلاقِ»؛ «همانا به پیامبری برانگیخته شدهام تا ارزشهای اخلاقی را به كمال برسانم.»
در سخن دیگر فرمود: «اِنَّما بُعِثْتُ لاُتَمِّمَ حُسْنَ الاَخْلاقِ»؛ «همانا مبعوث شدهام تا نیكی اخلاق را به درجه عالی و كمال برسانم.»
|
[چهارشنبه 1397-01-22] [ 10:33:00 ق.ظ ]
|
